Mae coedwig dawel glaear, wedi'i llenwi â garlleg gwyllt hynafol a niwl o glychau'r gog yn y gwanwyn yn hafan heddwch. Ar yr wyneb gall popeth ymddangos yn heddychlon a llonydd, ond eto, y tu ôl i'r llenni rydym yn brysur yn mynd ati i adfer y coetiroedd hynafol hyn sydd bellach wedi'u dynodi'n goedwig genedlaethol gyntaf yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol yng Nghymru.
Mae hanes rheoli coetir ar y stad yn mynd yn ôl cannoedd o flynyddoedd, er bod y rheolaeth yn hanner olaf yr 20fed ganrif a dechrau'r 21ain ganrif wedi cael yr effaith ddwys iawn ar eu cymeriad. Roedd rheoli coedlannau traddodiadol ar ddechrau'r 20fed ganrif (ar gyfer cynhyrchu pren caled a siarcol efallai) yn ildio i reoli coedwigaeth yn hanner olaf yr 20fed ganrif a chyflwyno planhigfeydd conwydd sy'n tyfu'n gyflym. Ers 2010 cafwyd gwared ar ardaloedd mawr o blanhigfeydd conwydd gyda'r bwriad o adfer cyfran uwch o ddail llydanddail brodorol yn y coedwigoedd hyn.
Er mai Coetiroedd Stad Stagbwll sydd â'r statws dynodedig cyntaf fel Coedwig Genedlaethol Cymru, mae'r goedwig yn cynnwys 26 bloc gwahanol sy'n ffurfio'r cyfan.
Maen nhw'n adnodd naturiol hanfodol sydd ar flaen y gad yng ngweithredu Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru i liniaru effeithiau newid hinsawdd ac adfer ecosystemau.
Rydym am i'n coetiroedd fod yn rhan o rwydwaith ecolegol gweithredol sy'n ecolegol iach a chadarn nid yn unig i storio carbon, ond hefyd i ddarparu llochesi hanfodol i fywyd gwyllt sy'n cael trafferth addasu i newid hinsawdd.
Rydym yn gwybod bod ecosystemau iach a gweithredol yn fwy gwydn i blâu, clefydau a phwysau eraill a achosir gan yr argyfwng hinsawdd.
Mae'r coetiroedd hyn mor bwysig yn y dirwedd, gan roi cynefinoedd gwych i ni ar gyfer bywyd gwyllt, lleoedd i fwynhau a dysgu tawel, atal llifogydd a rheoli carbon yn wyneb newid cyflym yn yr hinsawdd.
Hydref 2024
Bydd gwelliannau i'r cynefin coetir gwlyb yn Caroline Grove yn cael eu gwneud drwy ddefnyddio argaeau coediog sy'n gollwng a dad-glwydo sianel y nant i annog dŵr allan i'r gorlifdir yn ystod cyfnodau o friglif. Yn ogystal â gwella'r cynefin coetir craidd, bydd ailadrodd y prosesau naturiol hyn mewn ffordd a reolir yn gwella ansawdd dŵr yn llynnoedd Stagbwll ac yn lliniaru briglifoedd i lawr yr afon.
Mae'r prosiect hwn a ariannwyd gan y Grant Buddsoddi mewn Coetir (TWIG) wedi rhoi cyfle i ni gyflawni'r amcanion canlynol
Er mai elfen fwyaf y prosiect fu dileu rhywogaethau estron goresgynnol (INNS) sydd wedi bod yn cystadlu yn well na'n fflora brodorol ers degawdau, mae TWIG hefyd wedi rhoi cyfle i sicrhau gwelliannau i gadwraeth a mynediad na fyddai wedi bod yn bosibl fel arall.
Yn ystod 2023, mewn partneriaeth â chontractwyr arbenigol, fe wnaethom fapio ardaloedd yr effeithiwyd arnynt gan rywogaethau goresgynnol a'u trin neu eu symud. Fe wnaethon ni hefyd symud ardal o gonwydd marw neu a oedd yn marw ac ailblannu gyda rhywogaethau llydanddail brodorol.
Cafodd llwybrau eu clirio a'u lledu a chafodd hen gwt y coediwr yn y maes parcio ei ddiogelu a'i adfywio.
Mae hyn yn creu canolbwynt i ymwelwyr wrth gyrraedd ac yn gwella dealltwriaeth o'r rôl y gall coetiroedd ei chwarae wrth liniaru newid hinsawdd.
Mae pawb angen natur, nawr yn fwy nag erioed. Rhowch heddiw ac fe allech helpu pobl a natur i ffynnu yn y lleoedd dan ein gofal.
