Darganfyddwch fwy o Ben Strwmbwl i Aberteifi
Dysgwch sut i gyrraedd Pen Strwmbwl i Aberteifi, ble i barcio, pethau i’w gweld a’u gwneud a mwy.
Wedi’i llunio gan natur dros filiynau o flynyddoedd, mae’r dirwedd rhwng Pen Strwmbl ac Aberteifi yn greigiog ac anghysbell. Mae enghreifftiau di-rif o ffurfiadau daearegol i’w gweld yn hawdd ar hyd y darn hwn o arfordir. Mae tystiolaeth o aneddiadau’r Oes Haearn ac ymosodiadau rhyfel yn disgwyl amdanoch hefyd.
Ffurfiwyd y graig igneaidd hon gan weithgarwch folcanig ac mae’n cynnig golygfeydd eang o arfordir Gogledd Sir Benfro. Roedd yn gaer yn ystod yr Oes Haearn ac yn wylfa yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Cadwch olwg am y goleudy a mwynhewch wylio adar y môr ym Mhen Strwmbl. Mae’r pâl, aderyn drycin y graig, gwennol y môr a’r wylan goesddu i gyd i’w gweld yn rheolaidd o’r uchelfan hon.
Mae Gwaun Ciliau yn ddarn arbennig o rostir arfordirol gwlyb. ‘Slawer dydd, roedd yn cael ei bori gan wartheg gwerinwyr, ond mae wedi gordyfu erbyn hyn. Mae’n heidio ag adar ac yn edrych dros leoliad y goresgyniad Ffrengig diwethaf ar dir mawr y DU ym 1797. Trechwyd y Ffrancod gan fyddin leol dan arweiniad y Cyrnol Campbell o Ystangbwll a Syr John Colby.
Cafodd arfordir Pen Strwmbl ei lunio gan weithgarwch folcanig. Ym Mhen Anglas mae enghraifft o’r math o bilergraig chwe-ochrog sydd i’w gweld yn Sarn y Cewri (Giant’s Causeway yn Saesneg) yng Ngogledd Iwerddon ac ar Staffa yn Ynysoedd Heledd (neu’r Hebrides). Mae Pen Anglas yn brolio rhostir arfordirol eang a thrawiadol. Mae’r ardal yn fôr o liw ar ddiwedd yr haf diolch i’r cenau a chlustog Fair (Armeria maritima).
Ffurfiwyd y sianel hon, sydd o fewn y dim i dorri’r pentir oddi wrth y tir mawr, gan ddŵr tawdd rhewlifol. Mae Dinas wedi’i ffermio ers yr 16eg ganrif. Ffermiodd y naturiaethwr enwog Ronald Lockley yma yn y 1940au cyn symud ‘mlaen i Ynys Sgomer.
Y rhain yw’r clogwyni arfordirol uchaf yn Sir Benfro, sy’n gwneud hwn yn un o ddarnau mwyaf heriol Llwybr Arfordir Cymru (sy’n 184 milltir o hyd i gyd). Mae’r clogwyni’n dangos plygiadau a ffawtiau mawr ac yn cynnwys tywodfeini a cherrig llaid a ddyddodwyd yma 450 miliwn o flynyddoedd yn ôl.
Dysgwch sut i gyrraedd Pen Strwmbwl i Aberteifi, ble i barcio, pethau i’w gweld a’u gwneud a mwy.
Mae Abereiddi yn boblogaidd ar gyfer arfordira a chaiacio ym misoedd yr haf, ond gall cerddwyr fwynhau’r arfordir garw a’r golygfeydd godidog o ben y clogwyni hefyd. Darganfyddwch harddwch y rhan hon o Sir Benfro a’n gwaith i addasu i rymoedd natur.