Llwybr clywedol yn Dolaucothi
- Cyhoeddwyd:
- 13 Ionawr 2025
Caiff straeon o’r gorffennol pell eu hadfywio trwy’r llwybr sain wyth rhan hwn. Yn ymuno â'r adroddwr mae cyfranwyr arbenigol sy'n rhannu cyfoeth o wybodaeth ynglŷn ag ymdrechion y Rhufeiniaid i ddod o hyd i aur yn Nolaucothi. Gellir mwynhau'r llwybr drwy godau QR yn yr eiddo, neu yma ar y wefan.
Y Pwll Brig Rhufeinig.
Mae eich taith o ddarganfod yn cychwyn yma yn yr Iard Mwynglawdd o’r 1930au. Dwy fil o flynyddoedd yn ôl, roedd hwn yn bwll brig Rhufeinig, wedi’i gloddio o lethrau’r bryn i ddod o hyd i aur.
Caer Rufeinig Pumsaint
Mae’r Rhufeiniaid yn dod! Beth oedd rôl y fyddin ym Mhumsaint, a sut effaith gafodd sefydlu caer Rufeinig ar y gymuned leol?
Is Adit Rhufeinig
Crwydro’r Is Adit Rhufeinig gyda’i siâp diddorol a thystiolaeth o gloddio â llaw. Tybed sut oedd bywyd bob dydd y gweithwyr?
Uwch Fynedfa Mwynglawdd Rhufeinig
Mae’r Uwch Adit Rhufeinig yn fwynglawdd â siâp gwahanol iawn; bron yn hollol sgwâr. Dysgwch fwy am ei ddaeareg, dulliau mwyngloddio'r Rhufeiniaid, a nodweddion difyr eraill o’r gwaith.
Allanfa Uchaf Mwynglawdd Rhufeinig
Roedd y Rhufeiniaid yn beirianwyr dŵr o fri. Dysgwch sut wnaethon nhw gael gwared ar y dŵr o’r mwynglawdd gydag olwynion a nerth bôn braich.
Ffrydiau a Thanciau
Clywch ragor am waith arloesol y Rhufeiniaid yn defnyddio pŵer dŵr a’i ddefnydd wrth gloddio am aur yn Nolaucothi.
Edrych dros y Pwll Brig
Golwg fanylach ar y pwll brig, ei adeiladu, ei weithlu a'i effaith ar y dirwedd. Darganfyddwch i ble yn y byd aeth aur Dolaucothi.
Y Garreg Pumsaint
Mae chwedl y Garreg Pumsaint yn adrodd hanes seintiau ar daith a dewin dialgar, ond efallai bod esboniad hollol ymarferol i fodolaeth y garreg, gyda’i marciau nodweddiadol.