Dysgwch sut rydyn ni’n gofalu am Erddi Dyffryn, o'r tasgau garddio bob dydd i sut rydyn ni’n adfer y gerddi nawr, a beth rydyn ni wedi'i wneud hyd yn hyn. Darganfyddwch yr holl ddulliau rydyn ni’n eu defnyddio i ofalu am y gerddi hyn i bawb eu mwynhau.
Ers i’r ystâd gael ei gwerthu ym 1937, mae Gerddi Dyffryn (a’r tŷ) wedi bod drwy gyfnodau o lewyrch a llymder. O ganlyniad, collwyd llawer o gymeriad gwreiddiol y gerddi. Yn 2013, daeth prydles Gerddi Dyffryn i ddwylo’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol, gyda'r nod o adfer ysblander Edwardaidd y gerddi rhestredig Gradd I. Ers hynny, rydyn ni wedi adfer nifer o nodweddion y gerddi ac mae gennym gynlluniau i adfer llawer mwy, gan gynnwys y gardd-ystafelloedd 'coll'.
2021-2024
Wedi’i cholli i gwlwm y cythraul dros y cyfnod clo, rydym yn adfer yr ardd-ystafell hon un border ar y tro. Rydym wedi adfer y ddau gyntaf, gan ganolbwyntio ar waredu cwlwm y cythraul a’r pridd, a chyflwyno cynllun plannu lliwgar sy’n llawn bwyd i beillwyr. Nid yw'r gwely olaf wedi'i gwblhau eto ac mae'n dangos faint o waith rydyn ni eisoes wedi'i wneud.
Datblygodd y gerddi fel y gwelwch chi nhw heddiw yn sgil partneriaeth rhwng y cynllunydd gerddi enwog, Thomas Mawson, a’r garddwriaethwr brwd a’r perchennog, Reginald Cory. Gyda'i gilydd, gwnaethant greu uwchgynllun ar gyfer y tiroedd yng Ngerddi Dyffryn a gyfunodd y traddodiadol a’r arbrofol, gyda’r plasty Fictoraidd wrth wraidd y cyfan.
Yn ein dull o adfer y gerddi, rydyn ni’n adeiladu ar yr ysbryd sydd wedi'i wreiddio yng nghydweithrediad Cory a Mawson. Dydyn ni ddim yn ceisio creu ailgread hanesyddol unionfath, ond yn hytrach gadw’r gwreiddiau Edwardaidd hanesyddol wrth wraidd yr hyn a wnawn a defnyddio ffyrdd newydd ac arloesol o wneud i hyn weithio ar gyfer y dyfodol, gan arddio gyda bioamrywiaeth a newid hinsawdd mewn golwg.
Gyda llawer o gymeriad gwreiddiol y gerddi wedi'i golli dros amser, yn gyntaf mae angen i ni ddeall beth oedd yno cyn i ni ei adfer. Fe welwch isod rai o'r ffynonellau rydyn ni wedi'u defnyddio i'n helpu i roi'r pos at ei gilydd.
Defnyddiom y dyfrlliw hwn i gael ymdeimlad o raddfa a niferoedd y coed ywen a'r borderi llwyni.
Er bod adfer a datblygu'r gerddi yn dasg enfawr, mae cynnal a chadw 88 erw o diroedd a gerddi hefyd yn ymdrech helaeth a pharhaus. Mae ein tîm o arddwyr profiadol a gwirfoddolwyr y gerddi yn torri gwair, ymylu, chwynnu, tynnu pennau marw, tocio, sgubo, chwythu, sgimio pyllau, plannu, dyfrio, bwydo, lluosogi, casglu hadau, potio, clymu, cynnal a chadw pyllau, ffensio, clirio draeniau, golchi potiau, labelu, diweddaru cronfeydd data planhigion a mwy.
Mae ein hymdrechion mwy tymhorol yn cynnwys torri cyfanswm o 1350m o wrychoedd, rheoli 15 erw o ddolydd, stancio a hyfforddi basgedi cyll, plannu coed, tocio ffrwythau, rhosod a wisteria yn dymhorol, cynefino bylbiau mewn glaswellt a’r dasg anferthol o newid y gwelyau sy'n cynnwys codi'r cynllun llawn blaenorol a phlannu dros 20,000 o fylbiau a phlanhigion ddwywaith y flwyddyn.
Trwy gydol y flwyddyn rydyn ni’n cynnal arolygon ar draws y gerddi i helpu i lywio ein gwaith, gan gynnwys arolygon madfallod dŵr, arolygon ffyngau glaswelltir, archwiliadau coed blynyddol ac arolygon infertebratau. Rydyn ni hefyd yn treulio amser yn cynllunio datblygiadau a phrosiectau gardd yn ofalus gan gynnwys ein holl gynlluniau plannu ar gyfer y flwyddyn.
Mae dyfodol ein gwaith yng Ngerddi Dyffryn wedi’i wreiddio yn ein hymrwymiad i adfer y gerddi a'r tŷ tra'n ategu’r gwaith cadwraeth hanfodol hwn gydag ymroddiad i addasu i’r hinsawdd, yr amgylchedd ac ecoleg y lle arbennig hwn.
Rydyn ni’n defnyddio'r canlyniadau o'r arolygon niferus a gynhaliwyd ar draws y safle i guradu, cynnal a datblygu'r hafan hon o harddwch a natur ar gyfer yr holl ymwelwyr, staff a bywyd gwyllt sy'n ei garu.
Rydyn ni’n gwybod pa mor ffodus ydyn ni i fod yn geidwaid ar Erddi Dyffryn, i ofalu am y gerddi i bawb, am byth. Diolch am fod yn rhan mor annatod o'r daith hon.
Mae pawb angen natur, nawr yn fwy nag erioed. Rhowch heddiw ac fe allech helpu pobl a natur i ffynnu yn y lleoedd dan ein gofal.
Adeiladodd John Cory y tŷ a’r gerddi yn Nyffryn gyda’r cyfoeth a enillodd drwy ei orchestion yn y diwydiant glo.
