Skip to content

Y casgliad yn Erddig

Mam yn dal ei phlentyn ac yn pwyntio at arddangosiad o luniau ar waliau cyntedd yn y tŷ yn Erddig, Clwyd.
Ymwelwyr yn edrych ar arddangosiad yn y tŷ yn Erddig | © National Trust Images/Arnhel de Serra

Mae gan Erddig un o'r casgliadau mwyaf o eitemau o fewn yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol gyfan. Mae angen gofalu am 30,000 o eitemau, sy’n dipyn o her i’n tîm o warchodwyr a gwirfoddolwyr. Mae Erddig hefyd yn amgueddfa ardystiedig.

Agwedd guradurol

Cafodd y 30,000 eitem yn Erddig eu trosglwyddo i’n gofal nôl yn 1973. Mae’r eitemau’n amrywio o ddrychau godidog i gardiau Nadolig a wnaed gan aelodau’r teulu. Ynghyd â’r eitemau hyn trosglwyddwyd y tŷ ei hun, a oedd yn dechrau mynd â’i ben iddo, a hefyd y gerddi diffaith a’r ystâd 1,200 erw. Cymerodd Philip Yorke II sawl blwyddyn i deimlo’n fodlon â’r trefniant hwn.

Roedd rhan o’r cytundeb yn 1973 yn nodi fod rhaid cadw pob eitem yn y casgliad. Roedd hyn  yn dipyn o her gan fod cenedlaethau o’r teulu Yorke wedi bod wrthi’n ddiwyd yn casglu a chadw pob math o bethau a oedd yn rhan o hanes y teulu. Ond dyna sy’n gwneud ymweliad ag Erddig yn brofiad mor arbennig. Mae cymaint o bethau yn llenwi’r tŷ, ac nid yw popeth yn cael ei arddangos chwaith!

Casgliad unigryw o bortreadau

Wrth grwydro o amgylch ystafelloedd y gweision a’r morynion yn Erddig fe welwch waliau sy’n llawn lluniau a ffotograffau o’r bobl a fu’n gweithio i deulu’r Yorke, Mae’r casgliad yn clodfori eu ffyddlondeb, eu gwasanaeth hir a’u gwaith caled.

Comisiynwyd y portreadau gan y teulu Yorke. Cychwynnwyd y traddodiad yn 1791 gan Philip I a gomisiynodd 6 phortread gan John Walters o Ddinbych. Ymhlith eraill, mae’r ffotograffau yn coffáu:

Jane Ebrell, morwyn ac ysgubwraig pryfed cop, 87 mlwydd oed;
Jack Henshaw, ciper, 59 mlwydd oed;
Jack Nicholas, gweithiwr cegin, 71 mlwydd oed;
Edward Prince, saer, 73 mlwydd oed.

Gwely dwbl gyda chanopi wedi ei orchuddio â ffabrig addurnedig gyda dodrefn o’i gwmpas tu mewn i’r Ystafell Wely Swyddogol yn Erddig, Clwyd, sydd â phapur wal gwyrdd â phatrwm blodeuog.
Ystafell Wely Swyddogol yn Erddig | © National Trust Images/Andreas von Einsiedel

Lluniau ar-lein

Ers Ebrill 2013, mae llu o wirfoddolwyr wedi wrthi’n brysur yn gwella cofnodion digidol Erddig. Maen nhw wedi bod yn gweithio’n galed ar brosiect arbennig i greu rhestr eiddo ddigidol a elwir yn System Rheoli Casgliadau (CMS).

Mae tîm prosiect CMS wedi agor droriau, cropian dan fyrddau, sbecian mewn blychau ac wedi agor parseli cyfrin; maen nhw wedi gweithio o flaen ymwelwyr ac yn y cefndir hefyd er mwyn tynnu lluniau a chofnodi pob eitem yn Erddig.

Mae geiriau a ffotograffau tîm prosiect CMS i’w gweld ar wefan casgliadau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol. Ar hyn o bryd gall ymwelwyr weld 18,380 o’r eitemau hyn ar-lein, sy’n cynorthwyo casglwyr, selogion a hobïwyr i’w nodi a’u hymchwilio.

Mae’n gyfle i amlygu y math o waith cadwraeth nad yw ymwelwyr yn ei weld fel arfer, fel creu’r rhestr o eitemau’r Siop Deganau yn gynharach eleni. Wna i fyth anghofio dadlapio’r anifeiliaid Arch Noa. Mae gwirfoddolwyr CMS yn dweud ei bod hi fel Nadolig yma - yn llawn syrpreisys drwy’r amser - ac maen nhw wedi mwynhau rhannu eu straeon gyda’r ymwelwyr."

Heather Vernon, Stiward Tŷ Erddig

 

Gwely dwbl gyda chanopi wedi ei orchuddio â ffabrig addurnedig gyda dodrefn o’i gwmpas tu mewn i’r Ystafell Wely Swyddogol yn Erddig, Clwyd, sydd â phapur wal gwyrdd â phatrwm blodeuog.

Casgliadau Erddig

Darganfyddwch y gwrthrychau a’r gwaith celf rydym yn gofalu amdanynt yn Erddig ar wefan Casgliadau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol.

Pethau eraill o ddiddordeb i chi

Golygfa ar draws y llyn tuag at y tŷ yn Erddig, Clwyd, sy’n cael ei adlewyrchu ar y dŵr.
Erthygl
Erthygl

Hanes Erddig 

Dysgwch am yr Uchel Sirydd a fu’n byw tu hwnt i’w fodd pan adeiladodd Erddig, y cyfreithiwr cyfoethog o Lundain a fu’n ei ymestyn a’i ailaddurno a 240 mlynedd o deulu Yorke.

Llun du a gwyn o weision a morynion yn eu gwisg, yn sefyll ar risiau blaen y tŷ mawr. Teulu o rieni a phlant yn edrych arnyn nhw o ffenestr ar y llawr cyntaf.
Erthygl
Erthygl

Ymweld â'r tŷ yn Erddig 

Wedi ei achub rhag dadfeilio, mae Erddig yn fath prin ac unigryw o’r plastai sydd wedi goroesi yn orlawn o drysorau. O bortreadau gweision a morynion i ddodrefn cain, dysgwch beth yw’r prif bethau i’w gweld a’u gwneud wrth ymweld â’r tŷ.

View along the avenue of clipped yews at Erddig, Wrexham, Wales
Erthygl
Erthygl

Ymweld â'r ardd Erddig 

O gennin Pedr yn y gwanwyn i 180 o wahanol fathau o afalau yn yr hydref, dysgwch am yr ardd furiog hon o’r 18fed ganrif ai gweithgareddau tymhorol a’r uchafbwyntiau.

A selection of homeware from the National Trust Shop laid out on a window seat. Features three blankets in blue, pink and green, a floral embroidered cushion and a candle.
Erthygl
Erthygl

Bwyta a siopa yn Erddig 

Edrychwch ar y mannau i fwyta a siopa yn Erddig. Mae’r rhan fwyaf yn ein hadeiladau hanesyddol ac mae pob pryniant yn ein helpu i ofalu am Erddig i genedlaethau’r dyfodol ei fwynhau.