Ymweld â’r ardd yng Nghastell Powis

Teulu yn mwynhau’r eira yn yr ardd yng Nghastell Powis, Powys, Cymru — Teulu yn mwynhau’r eira yng Nghastell Powis, Cymru | © National Trust Images/John Millar

Mae Cymru’n enwog am ei thirwedd a’i chestyll hynafol ond yn llai adnabyddus am ei gerddi hardd. Yn ymestyn dan y castell canoloesol mae un o’r gerddi gorau ym Mhrydain. Gyda therasau dramatig, Orendy, gardd Edwardaidd ffurfiol a gardd goediog heddychlon mae cymaint o amrywiaeth i grwydro trwyddo.

Gwisgwch eich dillad cynnes a dewch am dro o amgylch yr ardd. Os ydych yn arddwr brwd neu’n mwynhau’r awyr agored, mae digonedd o bethau i’w gweld ym Mhowis.

Pan fydd y dail wedi cwympo a’r gwrychoedd mewn trwmgwsg wrth aros am y gwanwyn, dyma’r amser perffaith i werthfawrogi prydferthwch ffurf a chynllun yr ardd, elfennau sy’n cael eu hanghofio pan fydd y borderi’n llawn blodau.

Golygfeydd eang

Wrth i chi ymlwybro ar hyd y Teras Uchaf mwynhewch y golygfeydd rhyfeddol ar draws y dyffryn a’r parc ceirw. Yn aml bydd haenen o rew’r gaeaf ar y Mynydd Hir a Bryniau Breidden yr amser yma o’r flwyddyn.

Y gwyllt yn y gaeaf

Mae cerdded drwy ein coetir ffurfiol, Y Gwyllt, yn brofiad hollol wahanol yn y gaeaf. Mae canghennau noeth y coed yn cynnig siapiau a gweadau gwahanol i’r canopi uwchben, gan ddatgelu golygfeydd hyfryd o’r castell a’r terasau sydd o’r golwg ar adegau eraill o’r flwyddyn.

Os ydych yn ffodus iawn, efallai y byddwch yn gweld carped o eirlysiau neu syclamen o dan y coed, arwydd bod y gwanwyn ar fin cyrraedd.

Llwybr y Nadolig: Nodiadau gan y Garddwyr

Crwydrwch drwy’r ardd fyd-enwog a darganfyddwch nodiadau gan y tîm garddio, sy’n rhoi awgrymiadau arbennig ynghylch sut i ofalu am blanhigion dros fisoedd y gaeaf. Cadwch lygad allan am fywyd gwyllt ar hyd y ffordd, efallai y byddwch yn gweld robin goch, adar ysglyfaethus neu wyddau’r Aifft, sydd i’w gweld weithiau ar eu ffordd i bwll y Llaethdy.

Teithiau cerdded addas i gŵn

Rhwng 1 Tachwedd a 28 Chwefror, gall cŵn sy’n ymddwyn yn dda ar dennyn ddod i grwydro trwy’r ardd yng Nghastell Powis. Bydd nifer o weithgareddau addas i gŵn yn ymddangos o gwmpas yr ardd i sicrhau eu bod yn cael amser wrth eu boddau.

Bydd Pawennau Powis yn rhedeg o 1 i 28 Chwefror. Gadewch i’ch ci fod yn seren y sioe y gaeaf hwn.

Dysgwch ragor am deithiau cerdded i gŵn yn y gaeaf

Gwrychoedd yw wedi’u gorchuddio â barrug yng Nghastell a Gardd Powis, Cymru | © Edwin Van Hulzen

Crwydrwch y Terasau Eidalaidd yng Nghastell Powis

Islaw’r castell mae’r Terasau Eidalaidd, a gafodd eu creu o’r graig noeth sy’n cael eu hystyried yr enghraifft orau o ardd deras o’r 17eg ganrif ym Mhrydain.

O’u lleoliad uchel ar ochr y bryn gallwch fwynhau golygfeydd godidog ar draws yr ardd, y parc ceirw, ac yn y pellter mae copaon y Mynydd Hir a Bryniau Breidden.

Yr Orendy o’r 18fed ganrif

Dewch i edmygu’r borderi trawiadol sy’n llawn planhigion lluosflwydd, y cerfluniau plwm a charreg o ddawnswyr, yr Adardy a fu’n gartref i adar ysglyfaethus ar un adeg, ac Orendy gyda phorth carreg crand o’r 18fed ganrif a fu’n fynedfa i’r castell ei hun yn y gorffennol.

Yr Ardd Ffurfiol Edwardaidd

Gardd lysiau oedd yr ardal hon yn wreiddiol ond yn 1912 cafodd ei thrawsnewid yn ardd flodau ffurfiol gan Violet, Iarlles Powis.

Yma gallwch grwydro rhwng rhodfeydd o goed afalau hynafol, cysgodi o dan fwa’r winwydden, edmygu’r lliwiau tymhorol ac ymlacio wrth wrando ar sŵn y dŵr yng Ngardd y Ffownten gerllaw.

Taith gerdded rewllyd drwy’r coed yng Nghastell a Gardd Powis, Cymru | © Edwin Van Hulzen

Gardd y Ffownten

Yng Ngardd y Ffownten gallwch edmygu’r tocwaith ar y coed a’r gwrychoedd. Edrychwch ar eu cysgodion hir ar draws y glaswellt yng ngolau isel y prynhawn.

Chwiliwch am y giatiau haearn bwrw, rhodd gan yr Arglwyddes Violet i’w gŵr George, 4ydd Iarll Powis, sy’n arddangos arfbais fywiog y teulu Herbert o eliffant a griffwn yn cadw llygad ar yr ardd.

Gwrychoedd gwych

Mae’n amhosibl osgoi un o nodweddion enwocaf Powis, y gwrychoedd ywen 300 oed. Gallwch weld eu llwyni siâp cymylau wrth edrych i gyfeiriad y castell o bob rhan o’r ardd, bydd yr 14 o lwyni anferth a’r gwrych 30 troedfedd o uchder yn aros yn y cof am amser maith ar ôl eich ymweliad.

Cerdded yn y Gwyllt

Y Gwyllt yw enw’r bryncyn coediog gyferbyn â’r castell. Mae’r ardal hon yn fwy anffurfiol na gweddill yr ardd ac mae’n lle delfrydol i fynd am dro drwy’r coed gyda golygfeydd anhygoel.

Cerddwch wrth ymyl y coed derw mawr, rhododendron a choed egsotig. Oedwch wrth Bwll y Stabl, y Tŷ Rhew neu’r Pwll Plymio sydd wedi’i amgylchu gan redyn. Yma gallwch ddarganfod cerfluniau unigryw, ac edmygu’r olygfa o’r castell ar draws y Lawnt Fawr.