Ein gwaith yn Nhŷ Tredegar

A builder assesses scaffolding on the front of Tredegar House — Gwnaeth y prosiect Codi’r Caead, a gynhaliwyd yn 2017, adfer rhan fawr o’r to | © Hannah Thompson, National Trust

Mae Tŷ Tredegar wedi cynnal prosiectau adnewyddu gwerth miliynau o bunnoedd dros y blynyddoedd diwethaf, gan gynnwys ail-deilio rhan fawr o do enfawr y plasty ac adnewyddu adeilad y golchdy at ddefnydd cymunedol. Dyma sut mae’r gwelliannau hyn o fudd i’r gymuned leol.

Gwarchod Tŷ Tredegar ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol

Gyda dros 500 mlynedd o hanes o fewn ei furiau, mae tîm Tredegar yn gweithio bob dydd i warchod hanes gwerthfawr y tŷ a sicrhau y gall cenedlaethau’r dyfodol fwynhau’r lle arbennig hwn. Mae hyn yn amrywio o fonitro’r amodau i ddiogelu’r casgliad i ailosod darnau mawr o’r to enfawr.

Codi’r Caead ar Dŷ Tredegar

Yn 2017, gorffennwyd prosiect adeiladu enfawr gwerth £1.3m yn Nhŷ Tredegar i ddiogelu dyfodol y plasty, sy’n dyddio o’r 17eg ganrif, yn ogystal â’r gerddi a’r parcdiroedd amgylchynol, am genedlaethau i ddod.

Fel rhan o’r prosiect ‘Codi’r Caead’, gosodwyd sgaffaldiau dros y to cyfan gan y contractwyr Ellis & Co a’r cwmni sgaffaldiau Pen Mill Scaffolding, a ddefnyddiodd eu profiad arbenigol i drwsio ac ailddatblygu sawl ardal, gan gynnwys gwneud atgyweiriadau sylweddol i do llechi’r plasty, a’i simneiau a’i ffenestri.

Ochr yn ochr â chyllid gan y llywodraeth, cododd y cyhoedd filoedd o bunnoedd ar gyfer ymgyrch #LlofnodiLlechen yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol, a helpodd byddin o wirfoddolwyr i warchod a diogelu 500 mlynedd o dreftadaeth Tŷ Tredegar drwy dreulio misoedd yn pacio a diogelu’r casgliad hanesyddol yn ofalus yn ystafelloedd yr atig fel y gallai gwaith atgyweirio gael ei wneud.

Creu lle i’r gymuned leol

Mae Tŷ Tredegar yn rhannu cymaint o’i hanes gyda’i gymuned leol, a bydd yn rhannu ei ddyfodol gyda hi hefyd. Mae’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yn frwd dros wneud lle i drigolion lleol, nid dim ond i fwynhau Tŷ Tredegar ond i gael budd ohono hefyd.

Mae gennym nifer o gydberthnasau hirsefydlog â sefydliadau lleol, sy’n defnyddio’r safle i wella iechyd meddwl, dysgu rhywbeth newydd a gwneud ffrindiau gyda phobl debyg.

The restored laundry building — Mae’r golchdy, sy’n adeilad rhestredig gradd II hanesyddol, yn cynnig lle i sefydliadau lleol gynnal hyfforddiant ffurfiol ac anffurfiol | © Hannah Thompson, National Trust

Prosiect y Golchdy

Mae adnewyddu adeilad yr hen olchdy wedi bod yn rhan fawr o’r gwaith cadwraeth yn Nhredegar. Mae bellach yn ofod i grwpiau lleol ac ymwelwyr ymlacio a theimlo’r manteision corfforol ac emosiynol o gael eich amgylchynu gan natur.

Mae’r golchdy, sy’n adeilad rhestredig gradd II hanesyddol, yn cynnig lle i sefydliadau lleol gynnal hyfforddiant ffurfiol ac anffurfiol, yn ysbrydoli dysgu, yn cynnig cyfleoedd cymdeithasu ac yn hybu lles cymuned Dyffryn.

Y rhandiroedd

Gall y rhandiroedd hygyrch sy’n amgylchynu’r golchdy gael eu defnyddio gan drigolion lleol i dyfu bwyd lleol, gan helpu i ailgysylltu cymuned Dyffryn â threftadaeth leol.

Ers blynyddoedd lawer, mae ‘rhandirwyr’ cymuned Dyffryn wedi bod yn tyfu a chynaeafu ffrwythau a llysiau yn y rhandir yn Nhŷ Tredegar. Mae yna hefyd ardd synhwyrau ar y safle nawr, sy’n llawn perlysiau a phlanhigion cyffyrddadwy ac aromatig, ynghyd â gardd lonyddwch – sy’n cynnig ardal dawel i fyfyrio a meddwl.

Mae ardal o welyau blodau uwch yn sicrhau y gall defnyddwyr cadair olwyn hefyd fanteisio ar y budd enfawr y gall garddio ei gynnig. Er bod y gerddi’n cael eu defnyddio’n bennaf gan grwpiau cymunedol lleol, maen nhw hefyd ar agor i’r cyhoedd ar ddyddiadau penodol.

Gwirfoddolwr yn yr Ardd Furiog yn Nhŷ Tredegar, Cymru | © National Trust Images/Trevor Ray Hart

‘Y prosiect hwn yw gwir ystyr yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol. Ni ddechreuodd pethau gyda chadwraeth neu’r adeilad – pobl oedd y man cychwyn, a beth mae pobl yr ardal hon ei eisiau gan y gofod hyfryd hwn, a chynnig croeso i bawb’

– Hilary McGrady, cyfarwyddwr cyffredinol yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol

Gall yr awyr iach ddod â manteision enfawr i les corfforol a meddyliol. Gall un rhyngweithiad â natur gael effaith gadarnhaol ar hwyliau rhywun sy’n para hyd at saith awr, yn ôl arbenigwyr. Mae pobl sy’n wynebu risg uwch o ddatblygu problemau iechyd meddwl, fel iselder neu orbryder, yn cael budd enfawr o fod yn yr awyr agored.

Gall gweithgareddau fel garddio cymunedol hefyd wella hyder a chynyddu rhyngweithiadau cymdeithasol rhywun, gan ei helpu i wneud cysylltiadau newydd a chael cefnogaeth gan bobl debyg.

Llwybrau Lles Coetiroedd

Mae Llwybrau Lles Coetiroedd yn brosiect cydweithredol rhwng yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol, Growing Space, Cyswllt Cymunedol Dyffryn a Cadwch Gymru’n Daclus i ddatblygu coetir a mannau gwyrdd cynaliadwy a reolir gan y gymuned o fewn ystâd Dyffryn.

Wedi’i ariannu drwy raglen Create Your Space y Loteri Fawr, nod y prosiect yw gwella lles cymdeithasol, corfforol a meddyliol y teuluoedd a’r unigolion hynny sy’n byw yn Nyffryn a’r cyffiniau. Mae’r rhandir cymunedol a’r gerddi yn Nhŷ Tredegar yn rhan o’r prosiect ehangach hwn.