Ymwelwch â Gardd Goedwig Colby

Cyhoeddwyd:: 13 Ionawr 2025

Eirlysiau ym mis Chwefror, Gardd Goetir Colby, Sir Benfro. | © James Dobson

Wedi’i lleoli mewn dyffryn heddychlon cudd, mae’r ardd goedwig hon, sydd â hanes diwydiannol cyfoethog, yn llawn rhyfeddodau. Mwynhewch lwybrau coediog cysgodol, dôl o flodau gwyllt a gardd furiog liwgar. Crwydrwch y ddôl, lle mae nant brydferth, cerrig camu a phont bren, adeiladwch guddfan yn y goedwig neu dilynwch un o’n llwybrau tymhorol. Mae digon i’w ddarganfod ar ymweliad â Colby.

Uchafbwyntiau Dechrau’r Gwanwyn

Mae digonedd i’w weld ar ddechrau’r gwanwyn yng Ngardd Goetir Colby wrth i’r dirwedd ddechrau dod yn fyw ar gyfer y gwanwyn. Mae egin bach gwyrdd wrthi’n blodeuo i fod yn eirlysiau ar hyd lôn y Cwms, a chyn hir bydd y Camelias yn arddangos eu blodau crand ar odre’r goedwig orllewinol. Cadwch olwg am glychau’r gog yn y llennyrch pan fo rhannu uchaf y coetir yn garped o flodau glas, a’u harogl ysgafn, hyfryd yn yr aer.

Mae hefyd yn adeg dda i fynd i weld ‘llannerch y wybren’ ym mhen uchaf y goedwig, lle gallwch bwyso yn erbyn boncyff a syllu ar y cymylau’n symud ar draws yr awyr.

Bachwch siart a phamffled “50 peth i'w gwneud cyn eich bod yn 11 ¾” o’r ganolfan croesawu ymwelwyr pan fyddwch yn cyrraedd, er mwyn rhoi syniad i blant sut i wneud y mwyaf o’r ardd chwarae awyr agored enfawr hon.

Bwyta a Siopa

Dysgwch fwy yma, neu os yw’r tywydd yn braf, dewch â phicnic a blanced gyda chi i fwynhau pryd gyda’r teulu cyfan yn y ddôl yn rhan isaf yr ardd.

Os ydych chi awydd siopa, archwiliwch Oriel Grefftwyr Sir Benfro uwchben yr ystafell de yma neu tretiwch eich hun neu ffrind i lawlyfr Colby a llyfr ail-law o'r ganolfan croesawu ymwelwyr.

Gardd furiog Colby

Wedi dechreuad digon difflach fel gardd gegin, roedd yr ardd furiog wedi mynd â’i phen iddi erbyn y 1970au. Cafodd ei thrawsnewid yn lleoliad ffurfiol gan Mr a Mrs Scourfield-Lewis, a gymerodd reolaeth o Dŷ Colby a’r ardd furiog yn y 1980au. Dychwelodd yr ardd furiog i’n gofal ni yn 2010.

Cadwch olwg am y canlynol

Magnolia – Yn fôr o liw yn y gwanwyn a’r haf, mae’r goeden fagnolia i’w gweld uwchlaw’r fynedfa i’r ardd.
Llun trompe l’oeil – Yn y gasebo fe welwch lun sy’n twyllo’r llygad, neu trompe l’oeil. Comisiynwyd Lincoln Taber, artist Americanaidd, i’w beintio gan Peter Chance (a roddodd yr ystâd i ni).
Nodwedd dŵr – Dilynwch y dŵr sy’n llifo drwy’r ardd. Mae planhigion diddorol i’w gweld a llwybrau i’w dilyn.
Cerfluniau – Mae cerfluniau anarferol i’w gweld yma ac acw yn yr ardd. Faint allwch chi eu gweld?

Gardd goedwig Colby

Chwaraeodd y safle rôl amlwg yn niwydiant glo Sir Benfro yn ystod y 1790au, pan gafodd ei brynu gan John Colby.

Ni ffynnodd yr ardd mewn gwirionedd tan y 1870au pan brynwyd y tir a Thŷ Colby gan fferyllydd o’r enw Samuel Kay. Dechreuodd blannu’n ddiwyd, a pharhaodd ei ddisgynyddion â’i waith yn y 1920au gan ychwanegu pyllau dŵr a nodweddion garddwriaethol eraill.

Cadwch olwg am y canlynol

Rhododendronau – Arbenigedd Colby, sy’n ffynnu ym mhridd asidig yr ardd. Cadwch olwg am y rhododendronau llydanddail ger pwll y madfall dŵr a chornel yr hen dderwen.
Bywyd gwyllt – Ble mae’r binocwlars ‘na? Mae’r dyffryn dan ei sang â phob math o greaduriaid; o adar i bryfed ac ambell ddyfrgi hefyd.
Cochwydden Japan – Mae Colby’n brolio un o Gochwydd Japan mwyaf y DU. Mae’n gawr (134 troedfedd i fod yn fanwl gywir) a gallwch ei gweld ger pwll y madfall dŵr.
Olion diwydiannol – Dilynwch drywydd treftadaeth drwy’r ardd. Mae yma fynedfeydd i byllau glo a chledrau’n arwain i lawr at y traeth.
Golygfeydd o’r môr – Dilynwch y llwybr drwy goedwig y gorllewin. Ar ddiwrnod clir mae’r golygfeydd ar draws Fae Caerfyrddin, ac Ynys Weryn yn y pellter, yn ysblennydd.

Tad a phlentyn gyda rhwydi pysgota ar y nant yn nhiroedd Gardd Goedwig Colby, Sir Benfro. — Teulu gyda rhwydi pysgota ar y nant yn nhiroedd Gardd Goedwig Colby, Sir Benfro. | © National Trust Images/ Chris Lacey

Hwyl i’r teulu mewn lle chwarae naturiol yn Colby

Mae’n hawdd gwneud y gorau o’r awyr agored yng Ngardd Goedwig Colby – mae’n un ardal chwarae enfawr. Brasgamwch ar hyd y cerrig camu yn y nentydd a phlymiwch i’r dyfroedd gan chwilota yn y pyllau, adeiladu argae neu wylio bywyd gwyllt.

Uchafbwyntiau tymhorol yng Ngardd Goedwig Colby

Mae Colby’n fôr o liw drwy gydol y flwyddyn, gyda phob tymor yn dod â’i wisg liwgar ei hun.

Daw’r gwanwyn â môr o glychau’r gog, crocysau a chennin Pedr, gyda chamelias, asalêu a rhododendronau (arbenigedd yr ardd) yn dynn ar eu sodlau.

Yn yr haf mae blodau’r enfys a blodau gwyllt yn turio drwy’r pridd, ac mae’r ardd furiog ffurfiol yn wledd i’r llygaid.

Mae’r hydref a’r gaeaf yr un mor drawiadol, gydag arlliw arbennig y masarn, y cwyros a’r gludwydd yn addurno’r ardd.

Golygfa o’r Ardd Furiog yng Ngardd Goedwig Colby, Sir Benfro. Mae llwybr yn arwain drwyddi, a nesaf ato mae borderi trwchus a choeden aeddfed fawr â dail coch tywyll.

Darganfyddwch fwy yng Ngardd Goedwig Colby

Dysgwch pryd mae Gardd Goedwig Colby ar agor, sut i gyrraedd yno, pethau i’w gweld a’u gwneud a mwy.

Trefnwch eich ymweliad

Golygfa allanol o adeilad y caffi ac adeilad yr oriel gyda byrddau a chadeiriau yng nghwrt Gardd Goedwig Colby, Sir Benfro

Erthygl

Bwyta a Siopa yng Ngardd Goetir Colby

Mae Ystafell De’r Caban, sy’n ffefryn gyda phobl leol ac ymwelwyr fei ei gilydd, yn gweini cinio blasus a chacennau sy’n tynnu dŵr o’r dannedd ac mae Galeri’r Groglofft yn gwerthu cynnyrch lleol wedi’u crefftio â llaw. Mae yna siop lyfrau ail-law a chofroddion ar gyfer yr ardd yn ein Canolfan Ymwelwyr.