Pethau i'w gwneud yn Nhŷ Mawr Wybrnant

Dau ymwelydd yn y gardd yn Nhŷ Mawr Wybrnant, Conwy, gyda llygad y dydd yn y blaendir. — Ymwelwyr yn Nhŷ Mawr Wybrnant | © National Trust Images / Arnhel de Serra

Rydym yn edrych ymlaen at eich croesawu i Tŷ Mawr eto eleni. Rydym yn parhau i weithio gyda phartneriaid i gynnig rhaglen gyffrous o ddiwrnodau agored misol - pob un gyda thema wahanol. Byddwn yn rhannu ein diweddariadau yma.

Digwyddiadu nesaf...

Dydd Sul, 6 Hydref - Diwrnod agored olaf y tymor.

Cyfle i gael golwg ar Tŷ Mawr cyn i'r ffermdy gau am y tymor.

Dydd Iau, 24 Hydref - Digwyddiad - Gardd a Natur yn Tŷ Mawr.

Sesiwn bore (10am— 12pm)

Yn y sesiwn bore byddwch yn plannu cennin Pedr brodorol yng ngardd Tŷ Mawr Wybrnant ac yn ymchwilio i blanhigion yr oedd pobl o gyfnod y Tuduriaid yn plannu yn eu gerddi. Bydd y gwaith yn cyfrannu tuag at ddehongli ar y safle.

Sesiwn prynhawn (2pm-5pm)

Yn y sesiwn prynhawn bydd yna gyfle i fod yn greadigol ac i greu gwaith celf natur sy'n arddangos rhai o luniau ac enwau'r planhigion yn yr ardd, fel bod ymwelwyr yn cael syniad o ddefnydd y planhigion, eu henwau a'r cysylltiadau diwylliannol.

Archebu lle

Mae yna le i 10 ar gyfer pob sesiwn a bydd angen archebu lle. Mae croeso i chi gofrestru ar gyfer y sesiwn bore yn unig, y sesiwn prynhawn yn unig neu ar gyfer y ddau sesiwn. I wneud hynny, ebostiwch Judith@mentrauiaith.cymru

Fe fydd yna ysbaid rhwng y sesiynau i fynd am dro ac i bawb ddod i nabod ei gilydd. Dewch â chinio eich hunain os gwelwch yn dda.

Amseroedd agor - 2024

Bydd Tŷ Mawr Wybrnant ar agor ar y dyddiau canlynol:

Diwrnod	Dyddiad	Amser
Dydd Mawrth	16 Ebrill - 24 Medi	10am tan 4pm
Dydd Sadwrn	16 Ebrill - 28 Medi	10am tan 4pm
Dydd Sul	Dydd Sul cyntaf o bob mis. Diwrnod agored olaf ar 6 Hydref. Gweler y rhan diwrnodau agored misol isod am fwy o wybodaeth.	10am tan 4pm

Nodwch: bydd y toiledau dim ond ar agor pan fydd y ffermdy ar agor.

I gyrraedd Tŷ Mawr ewch i Benmachno a dilyn yr arwyddion brown oddi yno, peidiwch â dilyn sat nav na dod ar hyd yr A470.

Ffermdy

Dewch i gael golwg o gwmpas y ffermdy bychan ond arwyddocol yma o’r 16eg ganrif a oedd yn fan geni’r Esgob William Morgan, a fu wrthi am 10 mlynedd yn cyfieithu’r Beibl i’r Gymraeg ac sydd wedi helpu i sicrhau parhad yr iaith.

Bydd aelod o staff wrth law i adrodd ychydig am ei hanes ac i ateb unrhyw gwestiynau sydd gennych.

Gweler yr amseroedd agor ar gyfer 2024 yn y tabl uchod.

Ystafell Arddangosfa

Bydd yr ystafell arddangos gerllaw ar agor bob dydd tan 1 Medi. Yma gallwch ddarllen am hanes Tŷ Mawr, gan gynnwys y cyfnod difyr pan oedd hen ffordd y porthmyn yn cael ei defnyddio.

Ymwelwyr yn edrych ar gas arddangos yn Nhŷ Mawr Wybrnant, man geni’r Esgob William Morgan yng Nghonwy, Cymru | © National Trust Images / Arnhel de Serra

Gardd

Mae’r ardd Duduraidd fechan yn Tŷ Mawr, sydd yn y broses o gael ei hadnewyddu, wedi’i dylunio i roi’r apêl synhwyraidd fwyaf drwy gydol y flwyddyn tra hefyd yn cynnwys planhigion a gyfeirir atynt gan Shakespeare a’r Beibl – sy’n ffurfio cysylltiad ychwanegol gyda hanes Tŷ Mawr a'i ddeiliaid. Mae ymdrechion yn cael eu gwneud i dyfu planhigion anarferol yn ogystal â rhai mwy cyfarwydd i ennyn diddordeb ymwelwyr, gyda chynaliadwyedd ac egwyddorion amgylcheddol wrth galon y prosiect.

Cliciwch yma am fwy o wybodaeth am yr ardd.

Yr ardd Tuduraidd yn Tŷ Mawr Wybrnant | © National Trust

Llwybrau cerdded cyfagos

Taith Tŷ Mawr Wybrnant a Chwm Wybrnant

Mae’r daith hon yn eich arwain trwy hanes cymdeithasol a byd natur y cwm hwn yn ucheldir Cymru. Yn ganolog iddo mae Tŷ Mawr Wybrnant, man geni’r Esgob William Morgan, cyfieithydd y Beibl i’r Gymraeg. Byddwch yn cerdded trwy dir amaethyddol traddodiadol yr ucheldir, ar hyd ffyrdd coedwig a hen ffordd y porthmyn.

Cliciwch ar y ddolen am fwy o wybodaeth: Taith Tŷ Mawr Wybrnant a Chwm Wybrnant

Taith Ty’n y Coed Uchaf a Chwm Eidda

Taith gerdded 5 milltir trwy hanes ucheldir Cymru, heibio afonydd, trwy dir amaethyddol a gweddillion coetir hynafol. Fe welwch olygfeydd gwych tua’r Wyddfa a Moel Siabod ar hyd y ffordd, yn ogystal ag amrywiaeth anferth o blanhigion a bywyd gwyllt.

Cliciwch ar y ddolen am fwy o wybodaeth: Taith Ty’n y Coed Uchaf a Chwm Eidda

Golygfa dros y dyffryn o Dŷ Mawr Wybrnant ar ddiwrnod braf — Golygfa dros y dyffryn o Dŷ Mawr Wybrnant | © National Trust Images/Arnhel de Serra

Diwrnodau agored misol

Mae dyddiau agored yn Tŷ Mawr yn cael eu cynnal ar ddydd Sul cyntaf pob mis rhwng 10am a 4pm, gyda phob un yn edrych ar thema wahanol.

6 Hydref - Diwrnod agored olaf y tymor.

Cyfle i gael golwg ar Tŷ Mawr cyn i'r ffermdy gau am y tymor.

Gwilym Bowen Rhys yn perfformio yn Ty Mawr — Gwilym Bowen Rhys yn perfformio yn Tŷ Mawr adeg y digwyddiad diwrnod agored ym Mehefin | © National Trust Images / Siôn Edward Jones

Pethau sydd wedi bod...

Mai

Cafwyd taith gerdded dechrau mis Mai yng nghwmi Ioan Davies, Warden Parc Cenedlaethol Eryri mewn partneriaeth gyda Gŵyl Natur Cwm Penmachno. Cafwyd cyfle i glywed ychydig o hanes Tŷ mawr cyn mynd ymlaen efo Ioan i archwilio prydferthwch naturiol dyffryn Wybr

Mehefin

Daeth nifer o bobl ynghyd i fwynhau picnic ac adloniant gwych gan Gwilym Bowen Rhys ar brynhawn dydd Sul braf yn Tŷ Mawr. Yn ogystal â chlasuron gwerin megis 'Wrth Fynd Efo Deio i Dywyn,' cafwyd caneuon eraill gyda hanesion difyr a thrist iddynt - gan gynnwys cân wreiddiol gan Gwilym a oedd yn sôn am ei hen hen daid ag eraill a fu farw mewn ffrwydrad pwll glo yn ne Cymru.

Gorffennaf

Dangoswyd rhaglen ddogfen hynod ddifyr gan S4C o'r enw 'Dyddiau Dyn - Newid Tŷ' (1988) sydd yn cofnodi’r adfer sylweddol a fu yn Tŷ Mawr Wybrnant. Roedd hi'n wych gwahodd y brodyr Turner yn ôl i Tŷ Mawr, y tro cyntaf i'r pedwar ohonynt fod gyda'i gilydd ar y safle ers gwneud y gwaith adeiladu gwych hynny gyda'u tad nôl ym 1988.

Awst

Dangoswyd portreadau creadigol o William Morgan gan ddisgyblion lleol, gyda help yr arlunydd Eleri Jones, yn Tŷ Mawr fel rhan o brosiect ‘Campweithiau mewn Ysgolion’ mewn partneriaeth gyda Llyfrgell Genedlaethol Cymru.

Medi

Cafwyd darlith ragorol gan yr Athro Angharad Price i ystafell orlawn o wrandawyr awyddus ar y testun Catholigion Cymreig yn ystod cyfnod William Morgan. Roedd pawb yn gwrando'n astud ar y straeon hynod ddifyr am Gruffydd Robert, Morys Clynnog ac Owen Lewis, a fu’n byw fel alltudion yn ystod cyfnod cythryblus yn hanes y Tuduriaid, gyda nifer o gwestiynau diddorol yn cael eu gofyn ar y diwedd.