Skip to content

Crwydrwch yr ystâd yng Nghastell Penrhyn

Wyneb gorllewinol Castell Penrhyn yn cael ei oleuo gan haul isel. Gwelir coed yn y blaendir.
Wyneb gorllewinol Castell Penrhyn, Gwynedd, Cymru | © National Trust Images//Matthew Antrobus

Crwydrwch trwy’r rhannau llai cyfarwydd o dir y castell a gweld bywyd gwyllt ar hyd y ffordd. Am fwy fyth o gyfle i weld bywyd gwyllt yn ei gynefin naturiol chwiliwch am y guddfan bywyd gwyllt yn ei chornel dawel i lawr wrth yr afon. Dewch i weld yr ystâd gyda ffrindiau neu fwynhau chwarae naturiol gyda’r teulu cyfan. Mae gan y Penrhyn rywbeth i’w gynnig i bawb sydd am grwydro trwy natur.

Uchafbwyntiau’r hydref yng Nghastell Penrhyn

Bydd Castell Penrhyn yn edrych yn drawiadol iawn yn yr hydref wrth i’r dringwr fflamgoch orchuddio muriau’r castell ac i’r coed droi’n euraidd. Bydd ffrwythau a chodau hadau’r tymor yn dechrau ymddangos ar goed, llwyni a blodau trwy’r ystâd i gyd. 

Crwydrwch trwy goetir cynhenid cymysg 

Wrth i chi gerdded o’r Ganolfan Groeso ar eich chwith fe welwch chi goed derw aeddfed a bron yn aeddfed. Yn y gwanwyn mae’r ardal hon yn fôr o flodau. Mae’n arwain at goetir cymysg bach a elwir yn Lwyn Pisgwydd. Gwelir derw, pisgwydd a chastanwydd pêr o oedrannau amrywiol yn tyfu yma gyda haen islaw o bren bocs, llawryf a chelyn. Mae rhedyn yn tyfu’n doreithiog yma. Cewch olygfeydd gwych o’r castell o’r fan hon. 

Llechwedd grug 

Wrth gyrraedd y Llechwedd Grug yn Ardal y Glyn efallai y byddwch yn teimlo’r gwynt yn taro. Gallwch weld nifer o goed derw a ffawydd sydd wedi eu cwympo gan stormydd yma. 

Yr Hen Ffordd

Yr Hen Ffordd oedd y fynedfa wreiddiol i’r Castell. Roedd yn cynnig ffordd grandiach at y castell. Ar hyd y ffordd hon y daeth y Frenhines Fictoria pan ymwelodd â’r Castell pan oedd yn ei fri. Gallwch weld rhai o’r cerrig crynion yma o hyd. 

Adfail capel 

Yn agos at y stabl o frics fe welwch weddillion adeilad yn y coetir. Mae ar bob castell angen adfail rhamantus, a dyma i chi un Penrhyn. Ychwanegir at yr awyrgylch gothig gan y cochwydd, pinwydd a chedrwydd o’i gwmpas. 

Meysydd Elysaidd 

Ar ymyl gorllewinol y parcdir mae’r Meysydd Elysaidd yn cynnig golygfeydd rhyfeddol o’r arfordir a’r mynyddoedd. Wrth i’r tarth godi o’r môr gellir gweld ehangder Afon Menai. Mae’r ardal hon hefyd yn cynnig lle perffaith i weld copa Carnedd Llewelyn tua’r de.  

Golygfa o Gastell Penrhyn gyda chlychau’r gog yn y blaendir yng Ngwynedd, Cymru.
Crwydro'r ystâd yng Nghastell Penrhyn, Gwynedd | © National Trust Images/Iwan Ellis-Roberts

Pethau i’r teulu eu gweld a’u gwneud 

Mae’n syniad da bod yn barod a dod â’ch welis hefo chi - gall fod yn fwdlyd dan draed. Holwch yn y Ganolfan Ymwelwyr am fanylion taith gylchol o gwmpas y tiroedd.   

Ardal chwarae naturiol yn y goedwig

Yn ystod eich taith, chwiliwch am y bwa pren sy’n arwain i’r ardal chwarae naturiol sydd wedi ei chreu gan y tîm Wardeiniaid. Mae hwn yn hwyl fawr i’r teulu cyfan ei fwynhau.

Bywyd gwyllt i'w ddarganfod

Moch daear 

Yn ystod eich taith trwy’r parcdir chwiliwch am arwyddion o ddaear moch daear. Mamaliaid y nos yw moch daear gyda marciau gwyn a du trawiadol ar eu hwynebau. Gellir eu gweld yn y nos yn aml yn yr ardaloedd coediog o gwmpas y castell.  

Fel arfer bydd daear moch daear ar fancyn gweiriog, chwiliwch am agoriad llydan a phridd wedi ei symud. Arwydd arall o foch daear yw olion eu hewinedd o gwmpas bonion coed. Bydd moch daear yn defnyddio coeden sy’n agos at eu daear i’w chrafu. Trwy wneud hyn bydd eu hewinedd yn cadw mewn cyflwr da i dyllu.  

Ystlumod 

Yma yn y Penrhyn mae 'na hefyd ddau fath o ystlum sy’n byw yn y tiroedd ac mewn rhannau o’r castell ei hun. Y rhain yw’r ystlumod lleiaf a’r ystlum hirglust. Chwiliwch am flychau ystlumod yn ystod eich ymweliad. 

Ystlum lleiaf cyffredin (Pipistrellus pipistrellus) yn hedfan dros gangen bedwen arian
Ystlum lleiaf cyffredin (Pipistrellus pipistrellus) yn hedfan dros gangen bedwen arian | © National Trust Images/Bat Conservation Trust/Hugh Clark

‘Flittermouse’ 

Yr ystlum lleiaf yw’r lleiaf a’r mwyaf cyffredin o’r 18 rhywogaeth o ystlumod ym Mhrydain. Fe’u gwelir yn aml yn gynharach ar fin nos na mathau eraill o ystlumod. Dull herciog yr ystlum hwn o hedfan oedd yn sail i’r hen enw i ystlumod yn Saesneg, ‘flittermouse’.

1 of 2
Ymwelwyr yn edrych ar fynyddoedd Eryri o ardd Castell Penrhyn wrth iddi fachlud

Darganfyddwch fwy yng Nghastell Penrhyn a'r Ardd

Dysgwch pryd mae Castell Penrhyn a'r Ardd ar agor, sut i gyrraedd yno, pethau i’w gweld a’u gwneud a mwy.

Pethau eraill o ddiddordeb i chi

Y gromen fawr uwch ben y Grisiau Crand yng Nghastell Penrhyn gyda ffenestr yn y to a’r gwaith plastr
Erthygl
Erthygl

Ymweld â Chastell Penrhyn 

Mae tu allan y castell yn cuddio tu mewn a addurnwyd yn oludog a chartref yr oedd gan y teulu Pennant feddwl mawr ohono. Dysgwch am rai o’r ystafelloedd rhyfeddol.

Yr ardd yn lliwiau’r hydref gyda phwll lili yn y canol ac adeilad colofnog y tu ôl iddi
Erthygl
Erthygl

Ymweld â’r ardd yng Nghastell Penrhyn 

Mae gerddi Penrhyn yn eang ac yn wledd i’r synhwyrau. Cewch heddwch yn yr Ardd Furiog ffurfiol neu ewch trwy’r Ardd Gorsiog debyg i jyngl.

Dau ymwelydd y tu mewn i injan stêm yn edrych ar yr injan yng Nghastell Penrhyn
Erthygl
Erthygl

Yn cyrraedd yn fuan: Penrhyn a’i Ddiwydiant 

Mae bloc y stablau wedi cau tra ein bod ni’n datblygu profiad newydd fydd yn cyrraedd yn hwyrach ymlaen yn 2024. Am ddiweddariadau a mwy o wybodaeth, ewch draw i’n gwefan.

A close up of a scone covered in cream and jam
Erthygl
Erthygl

Bwyta a siopa yng Nghastell Penrhyn 

Dewch i Gaffi’r Castell am ginio blasus ac amrywiaeth o gacennau. Mae’r siop yn cynnig anrhegion lleol neu porwch yn y siop lyfrau ail-law am fargen.