Golygfa o lethrau Corn Du ym Mannau Brycheiniog yn dangos y llethr serth ac erydiad llwybr troed — Y llwybr troed rhwng Corn Du a Phen y Fan | © National Trust Images/Paul Harris

Wales

Taith gerdded gylchol Pen y Fan a Chorn Du

Llwybr mynyddig cylchol, heriol ar hyd llwybrau cadarn i gopa Pen y Fan a Chorn Du ym Mannau Brycheiniog. Os yw’r tywydd yn caniatáu, cewch olygfeydd o dref Aberhonddu ac, ar ddiwrnod clir, copa Cader Idris.

Paratowch am dywydd newidiol

Mae map a chwmpawd, dillad gwrth-ddŵr, chwiban a thortsh i gyd yn hanfodol ar gyfer y llwybr hwn, gan fod y tywydd yn newidiol iawn yn y mynyddoedd hyn.

Gweld neu lawrlwytho fersiwn o'r llwybr hwn sy'n hawdd ei argraffu

Cyfanswm y camau: 5

Man cychwyn

Maes parcio Pont ar Daf, cyfeirnod grid: SN988199.

Cam 1

Dilynwch y llwybr troed ar ochr ddeheuol y maes parcio, ewch drwy’r gât mochyn a chroeswch y bont bren dros yr afon. O’r fan yma, dilynwch y llwybr i fyny’r rhiw tuag at Fwlch Duwynt.

Adeiladwaith llwybrau cyn-Rufeinig

Wrth ddringo’n raddol, fe welwch y gwahanol ddulliau adeiladu sydd wedi’u defnyddio i greu llwybrau’r Bannau. Mae’r cafnau ar ochr uchaf y llwybr yn cludo’r dŵr sy’n llifo lawr rhiw i bwyntiau croesi addas lle rydym wedi adeiladu ffosydd; mae hyn yn cadw’r rhan fwyaf o’r dŵr oddi ar y llwybr troed ac yn atal erydiad. Mae rhywfaint o’r llwybr wedi’i adeiladu drwy ‘fwrw meini’. Mae’r dull hwn o greu arwyneb gwydn yn dyddio’n ôl i gyn cyfnod y Rhufeiniaid, ond mae’n ddrud ac yn cymryd llawer o amser.

Starting point of Pen y Fan Circular Walk | © Ed Barclay

Cam 2

Ar ôl i chi gyrraedd Bwlch Duwynt, dilynwch y llwybr troed (sy’n pwyntio’n fras i gyfeiriad 11 o’r gloch) sy’n arwain ar draws llethr deheuol Corn Du. Cyn pen dim, fe gyrhaeddwch y cyfrwy rhwng Corn Du a Phen y Fan. O’r fan yma, mae golygfeydd trawiadol i’r de, drwy Gwm Neuadd i’r argaeau uwchben Merthyr Tudful. Dilynwch y llwybr i gopa mynydd uchaf de Prydain – Pen y Fan – ar 2,906 troedfedd (886m).

Cerdded ym Mharc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog, De Cymru. | © National Trust Images/Paul Harris

Cam 3

Ar ôl i chi orffen edmygu’r olygfa, aildroediwch y llwybr yn ôl i’r cyfrwy rhwng Pen y Fan a Chorn Du, ac ewch i’r dde, gan ddringo’r llwybr meini i gopa Corn Du. Mae’r llwybr i’r chwith ohonoch yn mynd yn ôl i Fwlch Duwynt ac i’r maes parcio. Ar ôl i chi gyrraedd copa Corn Du, dilynwch y llwybr i’r dde, gan ddilyn y grib.

Siambr gladdu o’r Oes Efydd

Roedd y garnedd ar y copa yn siambr gladdu yn yr Oes Efydd. Pan gafodd ei chloddio ym 1991, darganfuwyd broetsh efydd a phen gwaywffon y tu mewn i’r siambr. O’r fan yma, mae’r golygfeydd yn odidog pan mae’r tywydd yn caniatáu. I’r gogledd, fe welwch dref Aberhonddu ac, ar ddiwrnod arbennig o glir, copa Cader Idris. Gan edrych i’r dwyrain fe welwch fynydd Pen-y-fâl yn y pellter, ac i’r de-orllewin mae Môr Hafren a Phorthcawl i’w gweld ar ddiwrnod braf.

Cam 4

Gadewch Gorn Du o’r pen gogleddol a dringwch i lawr y darn serth i gyrraedd y llwybr meini islaw, sy’n arwain at yr obelisg. Aildroediwch y llwybr yn ôl o’r obelisg, lle mae’r llwybr yn rhannu. Dilynwch y llwybr caniataol i lawr tua’r nant, Blaen Taf Fawr. Ar ôl croesi’r nant, ewch i fyny’r rhiw, gan ddilyn y llwybr i’r gât ar y Gyrn.

Cam 5

Daliwch i ddilyn y llwybr ac ewch i lawr tua’r Storey Arms. Dilynwch y llwybr tarmac o flaen Canolfan Addysg y Storey Arms at gât mochyn, sy’n mynd â chi at drac sy’n arwain yn ôl i’r maes parcio.

Dechrau llwybr Ffordd y Bannau yn mynd o Bont ar Daf tuag at Ben y Fan ym Mharc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog, Cymru — Llwybr Ffordd y Bannau o Bont ar Daf | © National Trust Images/Chris Lacey

Man gorffen

Maes parcio Pont ar Daf, cyfeirnod grid: SN988199

Map llwybr

Map taith gerdded gylchol Pen y Fan a Chorn Du, Bannau Brycheiniog | © Crown copyright and database rights 2013 Ordnance Survey

Golygfa o Lyn Tarell Uchaf o’r hen Ffordd Gerbydau ar ddiwrnod heulog, Bannau Brycheiniog, Cymru

Llwybr

Taith Glyn Tarell Uchaf

Mae’r daith gerdded 5 milltir hon ar hyd trac o’r 18fed ganrif yn drysorfa o hanes. Mwynhewch fywyd gwyllt a golygfeydd o Warchodfa Natur Genedlaethol Craig Cerrig-Gleisiad ym Mannau Brycheiniog.

Golygfa ar draws y dyffryn o Ben y Fan, Bannau Brycheiniog, Cymru

Llwybr

Llwybr cylchol crib bedol Bannau Brycheiniog

Llwybr ucheldirol cylchol heriol sy’n eich tywys i grombil y Bannau a’r golygfeydd gorau. Mwynhewch olygfeydd godidog tua Phen y Fan ac i Gwm Sere, a chadwch olwg am garnedd gladdu o’r Oes Efydd a thystiolaeth o feysydd tanio milwrol.

Ymwelydd yn tynnu llun o raeadr gyda’i ffôn tra’n sefyll ar glogwyn bach uwchben pwll o ddŵr yn Rhaeadr Henryd ym Mannau Brycheiniog, Cymru

Llwybr

Taith gerdded Rhaeadr Henrhyd a Nant Llech

Darganfyddwch Geunant Graig Llech a chwm heddychlon Nant Llech ar y daith anturus hon ym Mannau Brycheiniog i weld y rhaeadr uchaf yn Ne Cymru.

Golygfa o’r dirwedd yng Nghomin Abergwesyn, Powys

Llwybr

Llwybr pedol Llanwrthwl

Mwynhewch olygfeydd panoramig o ‘do Cymru’ ar lwybr pedol heriol ond gwerth chweil Llanwrthwl ym Mhowys.

Pont ar Daf car park (access to Pen y Fan), Near Storey Arms, Libanus, Powys, LD3 8NL

01874625515

brecon@nationaltrust.org.uk

Rydym wedi ymrwymo i bartneriaeth â Cotswold Outdoor i helpu pawb i wneud y gorau o'u hamser yn yr awyr agored yn y llefydd rydym yn gofalu amdanynt.

Ymweld â'r wefan

Cerdded yng Nghymru

Darganfyddwch dirweddau agored ysgubol, llwybrau arfordirol mwy hamddenol neu heiciau egnïol heriol. Rydym wedi creu rhestr o rai o’r llefydd gorau i gerdded yng Nghymru.

A group of people in a hiking group are being guided on a hike by rangers at Marsden Moor, West Yorkshire

Erthygl

Cotswold Outdoor: Ein partner cerdded

Dysgwch fwy am bartneriaeth barhaus yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol gyda Cotswold Outdoor fel ein partner cerdded.

Ymwelydd yn cario sach gefn ac yn cerdded ar hyd llwybr troed yn Divis a’r Mynydd Du gyda waliau carreg i’r naill ochr, y cefn gwlad i’w weld yn y cefndir.

Erthygl

Dilynwch y cod cefn gwlad

Helpwch ni i ofalu am leoliadau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol drwy gadw at rai canllawiau syml yn ystod eich ymweliad a dilyn y Cod Cefn Gwlad.

An aerial view of an adult and baby walking a dog along a path at Baggy Point, Devon

Erthygl

Cadw’n ddiogel yn lleoliadau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol

Mae ambell risg yn dod law yn llaw ag ymweld â’r llefydd arbennig y mae’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yn gofalu amdanynt, boed ar yr arfordir neu yng nghefn gwlad. Dysgwch sut i gadw’n ddiogel drwy gydol eich ymweliad.

Llun tirlun yn edrych ar draws copaon gwyrddion Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog, Powys.

Erthygl

Crwydro Pen y Fan a Chorn Du

Anelwch am yr entrychion wrth i chi ddringo Pen y Fan a Chorn Du, y ddau gopa uchaf yn ne Prydain. Mae ffurf y grib yn un o’r golygfeydd mwyaf adnabyddus yn y DU. Darganfyddwch lwybrau cerdded a golygfeydd gwyllt godidog yng nghrombil anghysbell Bannau Brycheiniog.